Als leraar Nederlands vind ik het vooral belangrijk dat mijn studenten lezen. Nee, niet zozeer instructies, gebruiksaanwijzingen en lesboeken, maar vooral: leesboeken. In onze beeldcultuur hebben we ergens een afslag gemist waardoor er nauwelijks nog meer gelezen wordt. Er wordt daarbij ach en wee geklaagd over het feit dat onze jongeren niet meer lezen, maar zeg nou zelf: wanneer bent u zelf er eens lekker een paar uur voor gaan zitten om een boek uit te lezen? Oké, misschien bent u een uitzondering.
De meeste jongeren groeien tegenwoordig op zonder boeken om zich heen. En dat is niet alleen funest voor hun leesvaardigheid en woordenschat, maar vooral ook voor hun woordenschat, fantasie en empathisch vermogen. Ik zal u verder besparen hoeveel onderzoek daarnaar gedaan wordt, maar feitelijk komt het op één ding neer: lezen moet.
Ik ben daarom een tijdje geleden begonnen met leespauzes in mijn les. De eerste twintig minuten is het muisstil in mijn lokaal. Mijn studenten, in de leeftijd van 16-20 jaar, lezen een boek. Niet altijd van harte, maar ze weten waarom ze het doen. En ik zorg ervoor dat er fijne boeken voor ze zijn, liefst in het Young Adult-genre, tussen jeugd- en volwassenliteratuur in.
Liever heb ik dat ze zelf boeken meenemen. Onlangs ergerde ik me aan een student, die op zijn mobieltje zat te gluren tijdens de leespauze. Ik sprak hem erop aan. ‘Maar ik lees wel’, zei hij. ‘Kijk’. Hij las de Bijbel, op een app. ‘Welk boek lees je?’ vroeg ik. ‘Het boek Job, dat is mijn lievelingsboek’, zei hij. En zo ontstond een mooi, waardevol gesprek tussen ons tweeën, omdat ik nogal eens moeite heb met het boek Job. Waar ik vond dat God maar een beetje poker speelde over de rug van een arme man, vond mijn student het prachtig hoe die man standvastig bleef in zijn geloof. ‘Job is echt een baas, meneer.’
Laatst zat er een studente zonder boek. Ik gaf haar het boek van Charlie Mackesy, ‘De jongen, de mol, de vos en het paard’. Het boek is een hype geworden dit jaar, maar ik vind het beeldschoon. Kijk gerust even naar de boekvlog die ik er voor mijn studenten voor maakte. De studente las het boek in één ruk uit en vroeg me naderhand: ‘hoe wist meneer dat ik dit boek nodig had, nu?’ Deels mazzel, deels omdat ik weet: lezen moet.